Pittsburgh, Pennsylvania. - Maegan Yearyren osabak oreinaren txistuaz zin egiten zuen. Auto edo kamioi bati lotzen zaion gailua da. Bertatik igarotzen den haizeak soinu altua (eta gogaikarria) egiten du. Zarata horrek oreinak errepidera jauzi egin ez zitezen, eta osabaren kamioiaren aurrean.
Ez izan ezik. Eta azkenean orein bat jo zuenean, "bere kamioia totalizatu zuen", gogoratzen du. Bere osaba ez zen minik hartu. Baina istripuak J.W.ko 18 urteko seniorra bultzatu zuen. Laredoko (Texas) Nixon High School, oreinen aurkako akustiko disuasio berri bat bilatzeko.
Berak eta bere osabak gaia eztabaidatzen zuten bitartean, Maegan konturatu zen zientzia-azoka baten ezaugarriak zituela. proiektua. Bere datuek orain erakusten dute jendeak oreinak autobideetatik urrun eduki nahi baditu, gizakiak entzun dezakeen edozer baino soinu altuagoa beharko duela.
Nerabeak hemen aurkeztu zituen bere emaitzak, joan den astean, Intel International Science and Engineering Azoka (ISEF). Urtero lehiaketa honek 81 herrialdetako batxilergoko ia 1.800 finalista biltzen ditu. Zientzia azokako proiektu irabazleak erakutsi zituzten jendaurrean eta ia 5 milioi dolarreko sarietan lehiatu ziren. The Society for Science & Publikoak ISEF sortu zuen 1950ean eta oraindik ere zuzentzen du. (Sozietateak Science News for Students eta blog hau ere argitaratzen ditu.) Aurten Intelek sustatu zuen ekitaldia.
Segurtasunaren soinua
Oreina eta gizakiak entzuten dumundu ezberdinean. Biek soinu-uhinak detektatzen dituzte, hertzietan tan neurtuta — segundoko uhin kopurua edo ziklo kopurua. Soinu sakon batek ez du ziklo asko segundoko. Soinu altuek asko dituzte.
Jendeak 20 eta 20.000 hertz arteko soinuak hautematen ditu. Oreinek bizitza apur bat gorago bizi dute. 250 eta 30.000 hertz inguru entzun ditzakete. Horrek esan nahi du oreinek jendeak hauteman dezakeenaren ondoko altuerak entzun ditzaketela.
Bere osabaren oreinaren txistua, ordea? 14.000 hertz-eko soinua igorri zuen. Horrek esan nahi du "jendeak entzun dezakeela", adierazi du. "Soinu nazkagarria da", ibilgailu batean zihoazen pertsonek ere entzuten dute. Eta Maeganen osabak aurkitu zuenez, ez zuen oreinak ihes egin.
Maegan Yeary-k Intel ISEFen bere proiektuari buruz hitz egiten du. C. Ayers Photography/SSPBere esperimentuetarako, Maeganek bere herritik ez oso urruti oreinen artean ezaguna zen soilgune bat aurkitu zuen. Bozgorailua eta mugimendu sentsore bat ezarri zituen. Gero, hiru hilabetez beste egunez, arratsaldeak eta goiz-goizeak soilgunetik gertu ezkutatuta pasatzen zituen, oreinen zain.
Iritsi zen bakoitzean, bere mugimendu-sentsorea aktibatzen zuen. Horrek bozgorailu bat soinu bat erreproduzitzeko eragin zuen. Maeganek maiztasun desberdinak probatu zituen —4.000, 7.000, 11.000 eta 25.000 hertz ingurukoak— oreinek nola erantzun zuten ikusteko. Maiztasun baxuak "dei-soinu bat" gisa entzuten zituen, azaldu du nerabeak. "Behin gora egin dutenean, burrunba bat bezalakoa da". 25.000 hertzekin, dio, sentitu besterik ez zuen egin«Bibrazio» bat zirudiena.
Tonu bakoitza jotzen zuen bitartean, Maeganek oreina behatu zuen. Ikusi nahi zuen, halakorik balego, zeintzuk ziren nahikoa gogaikarria ihes egiteko.
Beheko frekuentzia bat ere ez. Baina bozgorailuek 25.000 hertz igortzen zituztenean, Maeganek jakinarazi duenez, oreina "besterik gabe alde egin zuen". Gainera, ohartu zen orduan ere, oreinentzat bakarrik funtzionatzen zuela 30 bat metrora (100 oin) baino gehiagora. "Maiztasun altuagoak ez dira ondo bidaiatzen", azaldu du. Oreinek nahiko gertu egon behar dute erantzuteko.
Nerabeak autopista baten alboetan bozgorailuetatik emititzen ari den bere abisu- "txistua" aurreikusten du. Hauek oreinari kanpoan egoteko ohartaraziko zioten, autorik ikusten ez zegoenean ere. "Animalientzako semaforo bat bezalakoa da", dio. Horrela oreinak urrun eduki ditzake, osabaren txistua ez bezala.