Hona hemen Unai Atutxak 2020-2021 ikasturtean HEZikt graduondokoaren hirugarren moduluko Ikerketa Digitala irakasgaian “Corpusak” izeneko ikasgaiari buruz egindako sintesia:

Ikasgai honetan Corpus kontzeptua lantzeaz gain, corpusak aztertu, ustiatu eta sortzeko baliagarriak diren tresnak erabili ditugu. Aipatutako ekintzak burutu ditugunean, hausnarketa izan dugu ardatz. Izan ere, hausnarketaren bidez, landu ditugun edukiak eta erabili ditugun tresnak ahalik eta modu eraginkorrenean erabiltzen saiatu gara; horrela erdietsiko baitugu gure xedea: norberak aurreko irakasgaian zehaztutako ikerketa-proiektuko galdera erantzutea ahalbidetuko digun corpusa diseinatzea.

Lehendabizi, gure aurreiritzietatik abiatuz, Corpus kontzeptuak bere baitan biltzen duena aztertzen ibili gara, eta ikusi dugu hainbat motatako corpusak daudela: elebakarrak, elebidunak, gai espezifikoei buruzkoak, hizkuntza desberdinetan idatzitako testu paraleloak… Gutako zenbait graduan ibilia izana da corpusak aztertzen, azaletik izan bazen ere; gainerakoentzat, ordea, kontzeptu berria izan da.

Aberasgarria izan da prozesua; izan ere, ia-ia hutsetik hasi direnentzat oso baliagarria izan da besteek aurrez jakin dutena. Gainera, behin aurrez genekarren ezagutza elkarbanatu dugunean, polita izan da apurka-apurka aurreiritzi okerrak alde batera uzten joatea (corpusek linguistika aztertzeko soilik balio dutela, esaterako) eta ezagutza zabaltzea.

Ondoren, corpusak ustiatzen hasi gara, landutako edukiak apurka-apurka praktikan jartzen hasteko. Horretarako, Google, Webcorp eta CorpEus tresnak erabili ditugu lehendabizi; eta ondoren, euskarazko corpusak aztertu ditugu, idatziak eta ahozkoak. Jarduera horiek egin ahala, kargutu gara zer-nolako garrantzia duen gure ikerketaren helburuak corpusa diseinatzeko unean. Bi ikerketaproiekturen artean, edozein direlarik ere, ikusi dugu alde handia dagoela corpusak erabiltzeko orduan.

Ez gaitu harritu corpus bera erabili ez izanak dislalia duten umeak laguntzea xedetzat duen pertsona batek eta arbela digitala hizkuntzen irakaskuntzara bideratu nahi duen beste batek. Baina, konturatu gara gure helburua zehazten goazen heinean ezaugarri jakin batzuk dituen corpusa(k) beharko dugula, eta gure ikerketa galdera edo hipotesia apur bat aldatzen badugu, litekeena dela behar dugun corpusak ere aldaketak behar izatea. Hari mutur horretatik tiraka, ondorioztatu dugu sarri asko geuk sortu edo etiketatu beharko dugula corpus hori.

Behar hori ikusita, azken jardueretan corpusak sortzen eta aztertzen aritu gara. Ikusi dugu corpusek irakaskuntzan zein ikerkuntzan pisu handia izan dezaketela, eta askotan irakaskuntza eta ikerkuntza ere estuki lotuak egoten direla. Beraz, bi esparru horietan izan ditzakegun aukerak ikusteko, ikasleen corpusak hartu ditugu oinarri. Azken jardueretan, ikasleen laburpenak biltzea ahalbidetzen duen Compress-eus tresnarekin aritu gara; tresna horrek ikerkuntza eta irakaskuntza esparruei egin lekieken ekarpenaren inguruan hausnartuz eta izan ditzakeen mugen inguruan eztabaidatuz. Ondoren, bildutako corpusa (laburpenak) aztertu dugu Analhitza eta WCopyfind erabilita, eta berauek ematen duten informazioa irakaskuntza-prozesuan nola erabili zehazten saiatu gara.